Is het echt nodig dat ik hier iets over ga zeggen? Er wordt al voldoende geroeptoeterd over Zwarte Piet. Schreeuwen is inmiddels meer traditie dan de intocht zelf. Niemand zit te wachten op de zoveelste mening. Toch ga ik het doen. Waarom? Omdat dit internet is, en als je niet zit te wachten op mijn mening dan klik je ergens anders op. En als iemand naar mijn standpunten vraagt verwijs ik ze gewoon hiernaartoe. Of toch vooral omdat het goed is om shit van je af te schrijven. Zie maar.
Allereerst wil ik toch vooral even zeggen dat ik niet per se tegen Zwarte Piet ben. Als mensen hun Sinterklaas met geschminkt gezicht willen vieren moeten ze dat vooral doen. Ik ben zoals bijna iedereen opgegroeid met Piet, volledig zwart, en mijn familie komt uit Suriname. We zijn dan wel niet zwart, maar wel donkerder dan gemiddeld, en voor ons was racisme nooit een issue. Nog steeds niet overigens. Tot zo ver mijn privileges (God wat háát ik dat woord). Maar ik begrijp heel goed dat mensen zich ongemakkelijk voelen bij Zwarte Piet. Dat moeten denken aan zaken die we liever niet willen zien.
Ik ben niet tegen, maar ook niet echt voor. Want als zo'n groot deel van de samenleving aanstoot neemt aan iets dat we doen, misschien moeten we dan eens kijken waar we mee bezig zijn. Op nieuwsberichten over de Zwarte Pietenoorlog (want voor een discussie is een gesprek nodig, en geen geroeptoeter) krijg ik last van uitslag. Zoals gezegd heb ik Surinaamse roots, maar ik voel me op en top Nederlander. Tot ik lees wat men allemaal uitkraamt op Facebook. Holy shit.
Ik heb iets geleerd de afgelopen jaren. Het gaat niet om de oorsprong, maar om het overkomen op anderen. Ik vind mijzelf geen racist. Maar ik kan heel hard lachen om racistische grappen. Ik zag laatst een post van iemand op Facebook die zei dat humor niet leuk is wanneer het ten koste gaat van anderen. Ik ben de eerste die Surinaamse grappen over mijzelf maakt, en als anderen meedoen is dat lachen gieren brullen. Hell, het is inmiddels een running joke geworden. De crux van deze thesis zit hem erin dat je goed moet uitkijken wanneer en tegen wie je zo'n grap maakt. Ik zou nooit een racistische grap tegen een donker persoon (mag ik dat zo noemen?) vertellen zonder expliciete toestemming. Dus ja, waarschijnlijk is Piet niet als racistisch karikatuur in het leven geroepen. Maar als je niet snapt dat Piet herinneringen aan blackface oproept bij mensen, mis je een stuk empathie in je leven. Of educatie. Dit besef kwam bij mij binnen na een video over het gebruik van blackface in racistisch theater vroeger. En als er zo veel weerstand is tegen iets, waarom zeggen we dan als Nederland niet 'ok, wat kunnen we eraan doen?'
Waarom is het eerste instinct van een behoorlijk grote groep mensen meteen als verzetsgroep op het plein te gaan staan en roepen 'HUN WILLEN ONS LAND AFPAKKEN!'? Waarom moet er over de rug van kinderen een burgeroorlog worden uitgevochten? Bij beide kampen zitten welbespraakte mensen, het probleem is dat je ze niet hoort over het geschreeuw van de extremisten heen. Extremisten ja. Polderextremisten ofzo. Graag wil ik even melden dat het pro-Pietkamp, de zogenaamde 'echte Nederlanders' zich op internet schuldig maakt aan walgelijke vormen van bedreiging, seksisme, algehele schofterigheid, en jawel, mokerhard racisme. Ben je dan een haar beter dan de meneer die ouders nachtmerries over kinderen en botsplinters toewenst? Nee, dat ben je niet. Een walgelijk chauvinistische keyboardwarrior, dat is wat je bent.
Aan de andere kant hoor je veel dat donkere kinderen worden gepest met Zwarte Piet. Daar ligt een ander probleem aan ten grondslag. Als we kinderen nou eens leren om niet te pesten? Is dat misschien een plan? Ik kom uit Amsterdam, ik heb met zat allochtone kinderen op school gezeten, en nooit heb ik hen geassocieerd met Zwarte Piet. Is dat opvoeding? Geen idee.
Waarom is het zo moeilijk voor ons om te luisteren, om begrip te tonen. Om niet meteen alle argumenten van de benadeelden weg te schuiven met een 'eigen volk eerst' toontje. Voor hetzelfde geld; als tegenstander van Piet kan je ook luisteren naar de voorstanders. Het probleem is volgens mij vooral dat de argumenten van anti-Piet neerkomen op het gevoel van discriminatie en racisme, terwijl die van pro-Piet in feite niks meer zijn dan 'het is traditie en dat is altijd zo geweest dus zo moet het blijven.' Bullshit. Vroeger was het traditie dat we op zondag in de kerk zaten. Fuck, het mummificeren van de oude Egyptenaren was ook traditie. Met carnaval was het traditie om te vasten tot aan Pasen. In het Wilde Westen was het traditie mensen vogelvrij te verklaren zodat jan en alleman ze kon lynchen. Allemaal tradities die uitgestorven zijn. Een traditie wil niet zeggen 'tot in het einde der tijden.' We kunnen traditie wijzigen.
Dus wat is er op tegen om Piet wat minder kwetsend te maken? Persoonlijk vind ik de roetveegpieten een prima idee. Het laat ruimte open om een paar goed zwarte Pieten te hebben (hoe zwart is een prima onderwerp voor een beschaafde discussie), en geeft een duidelijk beeld aan wat we oorspronkelijk bedoelden met Piet. Ik zei laatst op Facebook 'Die discussie boeit me niet meer, ik wil gewoon pepernoten eten.' Dat wil ik graag bijstellen. De discussie boeit me heel erg. Het is het gebrul en de ruzie die me de strot uitkomt.
Ik weet oprecht niet of dit nou een pro- of anti-pieten blog is. Ik denk dat ik nog steeds redelijk neutraal sta, maar het gedrag van de mensen in Eindhoven maakt het me erg moeilijk. Waarom ging dit twintig jaar geleden nog zonder slag of stoot? Los van het feit dat ik hoop dat we tegen volgend jaar een degelijk gesprek tussen voor- en tegenstanders hebben kunnen meemaken hoop ik vooral dat we het besef hebben om de kinderen in ieder geval erbuiten te laten. Eigenlijk is het ook van de zotte dat we het zover hebben laten komen. Als samenleving hebben we in ieder geval verloren, of Piet nou zwart is of niet.
